پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به تهیه داربست‌های هیبریدی بیومیمتیک بارگذاری شده حاوی پروتئین نانوسفر TGF-B1 جهت افزایش تمایز سلول‌های بنیادی مزانشیال به غضروف شدند.

استاد شيمي دارويي دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا اظهار کرد: غضروف، بافتی بدون رگ و عصب در بدن است و اگر آسیب گسترده‌ای داشته باشد، توانایی ترمیم و بازسازی خود را ندارد. در جامعه امروز، بیماری‌های غضروف از جمله ورم مفاصل و آسیب‌های غضروف افزایش یافته است. آسیب‌های آن می‌تواند عملکرد روزانه بیمار را مختل کرده باشد.

دكتر فرزين هادی‌زاده خاطر نشان کرد: از آنجایی‌که روش‌های رایج مورد استفاده در درمان آسیب‌های غضروف تهاجمی با بازده کم تلقی می‌شوند، یکی از مهم‌ترین روش‌های جایگزین که به عنوان راه‌حلی کارا در این زمینه معرفی شده است، استراتژی مهندسی بافت می‌باشد چرا که مهندسی بافت روشی است که با استفاده از ترکیب سلول، داربست و عوامل تحریک‌کننده رشد بستری برای ایجاد بافت غضروف جدید فراهم می‌آورد.

 رئیس مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: داربست‌ها یا سازه‌ها، ساختارهایی هستند که علاوه بر آنکه اثر سمی برای سلول ندارند و سلول را در فضایی سه‌بعدی نگهداری می‌کنند به حفظ پایداری مکانیکی بافت جدید در مراحل اولیه شکل‌گیری آن کمک می‌کنند.

وی افزود: هر داربـست بر اساس خواص بافت هدفش طراحي می‌شود انتخاب نـوع و جنس داربست مهم‌ترین بخش كار است چرا كه در نهايـت جايگزين بافت آسیب‌دیده می‌شود. روش‌های مختلفی برای تولید داربست‌ها وجود دارد که طی چند سال گذشته، الکتروریسی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. به‌طوری‌که درصد وسیعی از کاربردهای ‏آن مربوط به حوزه پزشکی بوده است. این روش یک رویکرد جدید جهت تولید ساخت داربست‌های مهندسی بافت ایجاد کرده است.

دکتر هادی‌زاده با اشاره به اینکه در ارتباط با عوامل تحریک‌کننده، با توجه به مطالعات صورت گرفته فاکتور رشد TGF به عنوان مهم‌ترین فاکتور عوامل تحریک‌کننده در  تمایز سلول‌ها به غضروف بیان شده است افزود: در این راستا، تلاش زیادی جهت ساخت سیستم‌های نانوذره‌ای به‌منظور کاهش دوز فاکتورهای رشد انجام می‌شود که در نتیجه استفاده از نانو ذرات پلیمری PLGA به دلیل زیست‌سازگاری عالی، زیست تجزیه‌پذیری و توانایی خوب در رهش کنترل شده این عوامل تحریک‌کننده از انتخاب‌های اولیه برای ساخت نانوذرات پلیمری به شمار می‌رود. به‌تازگی، سلول‌های بنیادي مزانشیمی مشتق از چربی به دلیل خصوصیات منحصربه‌فردی همچون تمایز به رده‌های مختلف سلولی توجه زیادي را به خود معطوف ساخته است .

دكتر فرزين هادی‌زاده گفت: این طرح پایان‌نامه تخصصی بیوتکنولوژی خانم آرزو صابری و با همکاری اساتید ارجمند خانم دکتر الهام خداوردی، دکتر جبرائیل موفق، دکتر علی مرادی و دکتر حسین کمالی انجام شده است و این مطالعه نشان داد که با ایجاد ساخت داربست‌هایی که از لحاظ خصوصیات مکانیکی - سطحی شباهت زیادی به مانریکس خارج سلولی غضروف و این داربست‌ها به‌صورت کنترل شده فاکتور رشد TGF را آزاد می‌کنند و سلول‌های بنیادي مزانشیمی مشتق از بافت چربی نیز می‌توانند به‌صورت برون تن تمایز به سلول‌های پیش‌ساز غضروفی گردد که منجر به ترمیم آسیب‌های غضروفی می‌شود.